Африканың солтүстік-шығысында орналасқан Египет – адамзат өркениетінің бесігі. Бұл ел ежелгі пирамидаларымен, ғибадатханаларымен және Ніл бойындағы мәңгілік құмдарымен әлемге әйгілі. Египеттің тарихы мыңдаған жылдарға созылып, ғылым, сәулет және мәдениет салаларының дамуына зор үлес қосқан. Бүгінде ежелгі дәстүр мен заманауи өмір салты қатар өрбіген бұл мемлекет саяхатшылар үшін ерекше тартымды бағыттардың бірі болып табылады. Египет туралы қызықты деректер адамды таңғалдырмай қоймайды, өйткені бұл елдің әрбір тасында тарих пен тылсым сыр бар.
Ежелгі өркениеттің ізімен
Египет – фараондар мен пирамидалар елі. Ежелгі Мысыр туралы қызықты деректер көп жағдайда осы алып құрылыстармен байланысты. Пирамидалар тек билеушілердің мәңгілік мекені ғана емес, сонымен бірге ғажайып инженерлік жетістік болып саналады. Мысалы, Хеопс пирамидасы 2,3 миллион әктастан тұрғызылған және оның биіктігі 146 метрге жеткен. Бұл құрылыс мыңдаған жылдар бойы әлемдегі ең биік ғимарат мәртебесіне ие болған.
Мысыр өркениеті жазудың, математика мен медицина ғылымдарының бастауында тұрды. Иероглифтер арқылы олар тарихи оқиғаларды қағазға емес, тасқа түсіріп отырған. Ал мумиялау өнері — олардың өмір мен өлім туралы философиясының дәлелі. Бұл дәстүр рухтың мәңгілігіне деген сенімнен туған.
Нілдің сыйы
Мысыр тарихы мен өмірі Ніл өзенінсіз мүмкін болмас еді. Бұл өзен елдің өмір тамыры іспетті. Ніл өзені туралы мәлімет египеттіктердің тұрмысын толық түсінуге мүмкіндік береді. Ежелгі заманда Нілдің жыл сайынғы тасуы ауыл шаруашылығына мол өнім әкелетін. Сол себепті ежелгі мысырлықтар өз күнтізбесін де осы табиғи құбылысқа қарап түзген.
Бүгінде де Ніл елдің негізгі су көзі әрі маңызды көлік дәлізі саналады. Өзеннің бойында Каир мен Луксор сияқты ірі қалалар орналасқан. Ніл арқылы суармалы егіншілік дамып, мақта, қант қамысы және жеміс-жидек өндірісі өркендеді. Бұл өзеннің арқасында Египет ежелден «Солтүстік Африканың өмір артериясы» аталып келеді.
Түйе және шөл даланың ғажайыбы
Египеттің табиғаты шөл мен оазистердің үйлесімінен тұрады. Мұнда күннің ыстығына және құм дауылдарына төзімді ерекше жануарлар мекендейді. Түйе туралы қызықты мәлімет бұл тұрғыда айрықша назар аударарлық. Бұл жануарлар ғасырлар бойы мысырлықтардың сенімді серігі болып келеді.
Түйелердің басты артықшылығы — төзімділігі мен аз сумен ұзақ қашықтықты бағындыру қабілетінде. Олардың өркештерінде май жиналып, энергия көзіне айналады. Бұл қасиет шөл далада тіршілік етуді жеңілдетеді. Ежелгі уақытта керуендер мыңдаған шақырым жолды осы жануарлардың арқасында еңсерген. Ал бүгінгі таңда түйелер туризм мен ауыл шаруашылығында кеңінен пайдаланылады.
Египеттің мәдени байлығы
Египет мәдениеті түрлі дәуірлердің ықпалын біріктірген. Мұсылмандық сәулет, копт шіркеулері мен фараон дәуірінің ғимараттары бір-бірін толықтырып, ерекше үйлесім тудырады. Каир қаласы шығыс пен батыстың мәдениеттерін тоғыстырған ірі орталықтардың бірі.
Мысыр асханасы да бай және дәмі ерекше. Негізгі тағамдарға фалафель, хумус және күріш қосылған көкөніс тағамдары жатады. Дәмдеуіштердің көптігі елдің тарихи байланысын Таяу Шығыс елдерімен байланыстырады.
Египет туралы қызықты деректер тізімі
Бұл елдің мәдениеті мен тарихы жайлы әлі де зерттелмеген тылсым дүниелер көп. Дегенмен ең танымал деректердің кейбірі төмендегідей:
- Египетте әлемдегі ең көне киім табылған. Археологтар оның жасын шамамен 5000 жыл деп бағалайды.
- Фараондар дәуірінде әйелдердің қоғамдағы мәртебесі жоғары болған. Кейбіреулері тіпті патша болып билік жүргізген, мысалы, атақты Хатшепсут.
- Мысырлықтар алғашқылардың бірі болып күн сағатын ойлап тапқан. Бұл құрал уақытты өлшеудің ең көне тәсілдерінің бірі болып саналады.
- Ел аумағының 90 пайыздан астамы шөл даламен көмкерілген, алайда тұрғындардың көпшілігі Ніл аңғарында шоғырланған.
- Египет аумағында шамамен 130 пирамида бар, олардың көбі Гиза мен Саккара маңында орналасқан.
Бұл мәліметтер Египеттің адамзат өркениетіндегі ерекше орнын дәлелдейді.
Египет — тарих пен тылсымның тоғысқан мекені. Ежелгі Мысыр туралы қызықты деректер бұл елдің өркениетке қосқан үлесін айқындайды. Ніл өзені туралы мәлімет арқылы біз оның ежелгі халық өміріндегі маңызын түсінеміз, ал түйе туралы қызықты мәлімет шөл даланың шынайы кейіпкерін сипаттайды.
Бүгінгі Египет ежелгі дәстүрін сақтай отырып, заманауи даму жолына түскен мемлекет. Ол өз мәдениетін әлемге паш етіп, саяхатшыларды әлі де таңдандыруын тоқтатпай келеді. Бұл елдің әрбір тасында тарихтың ізі бар, ал әрбір күнінде жаңа әсер мен таным жатыр. Египетке саяхат – өткенге сапар шегіп, өркениеттің түп-тамырын сезінудің тамаша мүмкіндігі.